ارزیابی اثر کود سبز بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم نان (triticum avestivum l) و برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک

به منظور بررسی اثر کود سبز بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک پژوهشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و 4 تکرار انجام شد. فاکتور اول در 6 سطح شامل: آیش (عدم کاربرد کودسبز)، خلر، ماشک مراغه، شبدر برسیم، اسپرس و ماشک گل خوشه ای و فاکتور دوم در 2 سطح شامل: رقم پیشگام و رقم زرین بود. نتایج نشان داد بیشترین میزان ماده آلی و نیتروژن کل خاک با کاربرد کودسبز خلر بدست آمد. کاربرد کودسبز نسبت به عدم کاربرد آن باعث بهبود وزن مخصوص ظاهری خاک، درصد رطوبت جرمی خاک و میزان پتاسیم قابل دسترس خاک شد. همچنین بیشترین میزان فسفر قابل دسترس خاک بر اثر کاربرد کودسبز اسپرس مشاهده شد. ارتفاع بوته، طول سنبله، ارتفاع ساقه اصلی، وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و مقدار کلروفیل بر اثر کاربرد کودسبز نسبت به عدم کاربرد کودسبز بهبود یافتند. با کاربرد کود سبز ماشک گل خوشه ای و خلر به ترتیب بیشترین عملکرد بیولوژیک و تعداد سنبلچه در سنبله حاصل شد. در بین ارقام گندم، بالاترین میزان ارتفاع بوته، طول سنبله، ارتفاع ساقه اصلی و عملکرد بیولوژیک مربوط به رقم زرین بود. همچنین بیشترین میزان وزن سنبله، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، میزان کلروفیل، تعداد سنبلچه در سنبله و شاخص برداشت مربوط به رقم پیشگام بود. بیشترین میزان وزن دانه سنبله به کودسبز ماشک مراغه با رقم پیشگام متعلق بود. همچنین بیشترین طول میانگره پدانکل در کودسبز شبدربرسیم با رقم زرین و بالاتربن میزان عملکرد دانه نیز در کودسبز خلر با رقم پیشگام مشاهده شد. در نهایت می توان بیان کرد که استفاده از کود سبز با بهبود خواص فیزیکوشیمیایی خاک و عملکرد و اجزای عملکرد گندم می تواند نقش بسزایی در راستای اهداف کشاورزی پایدار داشته باشد.